Giảm nợ xấu thông qua sự đồng thuận giữa ngân hàng và doanh nghiệp

Các chuyên gia cho rằng, cần có sự đồng thuận giữa nhà băng với doanh nghiệp mới có thể giảm dần tỷ lệ nợ xấu, khơi thông tín dụng.

Lãnh đạo các nhà băng cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục cắt giảm dần lãi suất cho vay, với kỳ vọng giải ngân được nguồn vốn tồn đọng. Tuy nhiên, các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ cho rằng, cần có sự đồng thuận giữa nhà băng với doanh nghiệp mới có thể giảm dần tỷ lệ nợ xấu, khơi thông tín dụng. 

Ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước chính thức cắt giảm mức 1%/năm đối với các lãi suất chủ chốt, các NHTM đã vào cuộc hạ dần lãi suất cho vay. Chẳng hạn, VIB cho khách hàng vay vốn mua, sửa chữa nhà với lãi suất 3 tháng đầu tiên là 9%/năm; hay OCB áp dụng lãi suất cho vay đối với khách hàng Doanh nghiệp dao động trên dưới 12%/năm; HDBank áp dụng mức lãi suất dưới 12%/năm cho khách hàng có sức khỏe tài chính tốt và dự án kinh doanh khả thi.

Theo ông Phạm Thiện Long, Phó tổng giám đốc HDBank, so với hồi đầu năm, lãi suất cho vay hiện đã giảm mạnh, thậm chí còn nhanh hơn mức kỳ vọng của khách hàng. Thế nhưng, cái khó nhất đối với doanh nghiệp hiện nay là không bán được hàng để trả nợ vay cũ, trong khi tài sản thế chấp không còn để có thể vay vốn kinh doanh. Nợ xấu tăng khiến hoạt động tín dụng của các nhà băng co cụm. Song theo ông Long, trong bối cảnh hiện nay, chất lượng tín dụng đang được ngân hàng đặt lên hàng đầu để hạn chế rủi ro nợ khó đòi.

Cùng chung quan điểm với ông Long, ông Trần Phương Bình, Tổng giám đốc DongA Bank cho biết, chủ trương của DongA Bank hiện nay là tập trung cung ứng vốn cho khách hàng cũ, có dự án sản xuất – kinh doanh khả thi. Lãi suất cho vay của DongA Bank đã giảm đáng kể, hiện chỉ còn khoảng 12 – 13%/năm áp dụng cho khách hàng doanh nghiệp và 13 – 14%/năm áp dụng đối với cá nhân.

Tuy nhiên, do DongA Bank là một trong những nhà băng có tỷ lệ cho vay vào lĩnh vực bất động sản khá cao, chiếm đến 26% trên tổng dư nợ của Ngân hàng đến cuối năm 2011, nên rất khó để đẩy mạnh cho vay ở phân khúc khách hàng này trong năm 2012.

Báo cáo phân tích kinh tế vĩ mô và triển vọng thị trường Việt Nam tháng 7/2012 của HSBC có nhận định, mặc dù các mức lãi suất đã giảm, nhưng tăng trưởng tín dụng vẫn còn chậm, do nhu cầu thấp và các doanh nghiệp không có đủ tài sản thế chấp để vay vốn. Theo HSBC, dù lãi suất thấp, nhưng lượng tiền được bơm qua thị trường mở rất ít. Tín dụng trong nền kinh tế đã giảm 0,6% kể từ cuối năm 2011 cho đến tháng 4. Điều này cho thấy, tăng trưởng tín dụng có khả năng chỉ đạt mức 13% trong năm nay, mặc cho những nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước trong việc khuyến khích vay vốn.

Báo cáo của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cũng cho thấy, tăng trưởng tín dụng đến ngày 12/6 có cải thiện so với một tháng trước đó và đã thoát khỏi tình trạng âm, song mức tăng chưa đáng kể. Cụ thể, tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành ngân hàng tính đến cuối tháng 6 tăng 0,17% so với đầu năm, có cải thiện so với mức -0,28% tính đến ngày 31/5. Tuy nhiên, theo đánh giá của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp vẫn thấp, nợ xấu ngân hàng, nợ đọng trong nền kinh tế khá cao, khiến tín dụng từ nay đến cuối năm khó có thể tăng mạnh. Vì thế, mức tăng dư nợ của toàn ngành ngân hàng năm nay nhiều khả năng sẽ chỉ ở mức khoảng 8% và như vậy, ảnh hưởng đến kế hoạch tổng đầu tư toàn xã hội đạt 33,5% GDP.

Còn theo đánh giá của TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, “tăng trưởng dư nợ toàn ngành chỉ có thể đạt khoảng 10% vào cuối năm, thay vì chỉ tiêu tăng trưởng theo kế hoạch là 15 -17%”.

Theo TS. Trần Du Lịch, để giải quyết được bài toán tăng trưởng tín dụng, giữa ngân hàng và doanh nghiệp cần phải tìm được tiếng nói chung. “Hiện nay, khả năng đổ vỡ của ngân hàng không còn, nhưng các nhà băng phải tăng cường huy động vốn, nếu không sẽ bị mất thị phần”, TS. Lịch nhận định và cho rằng, khi huy động vốn, ngân hàng phải có đầu ra mới giải quyết được bài toán vốn, vì thế, các ngân hàng rất cần có doanh nghiệp và nếu doanh nghiệp “chết”, ngân hàng sẽ rất khó “sống”.

Muốn doanh nghiệp và ngân hàng tìm được tiếng nói chung, cả hai bên cần phải tạo dựng được niềm tin lẫn nhau. Để làm được điều này, đòi hỏi ngân hàng phải có năng lực quản lý tốt, doanh nghiệp phải xây dựng được chữ tín với nhà băng. Có như vậy, ngân hàng mới sẵn sàng trao vốn cho doanh nghiệp, thậm chí không cần tài sản thế chấp khi hai bên đã thực sự hiểu nhau. 

Từ đầu năm đến nay, lãi suất cho vay đã được cắt giảm 4 lần và theo đánh giá của Ngân hàng ANZ, những động thái nới lỏng chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ tiếp tục được áp dụng trong thời gian tới. Trong 6 tháng cuối năm, mức tăng trưởng kinh tế được kỳ vọng sẽ nhanh hơn. Tuy nhiên, do những yếu tố khách quan như những khó khăn trong môi trường tăng trưởng toàn cầu và tốc độ mở rộng tín dụng thị trường nội địa còn thấp, mục tiêu tăng trưởng GDP 5,5% trong năm 2012 sẽ gặp phải nhiều thách thức. 

Thùy Vinh