Các thắc mắc về thủ tục hải quan điện tử

Để giúp DN và xã hội có cái nhìn tổng quan về thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT), ngày 20/11, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã có cuộc giao lưu trực tuyến để giải đáp các thắc mắc xoay quanh vấn đề này. Dưới đây là các vấn đề mà DN và xã hội quan tâm và được lãnh đạo TCHQ trả lời.

Ngày 1/1/2013, ngành Hải quan sẽ áp dụng TTHQĐT tại tất cả các cục hải quan tỉnh, thành phố trên cả nước theo Nghị định 87/2012/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Hải quan về thủ tục hải quan điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thương mại.

Thông tư hướng dẫn Nghị định 87 đang được gấp rút hoàn thiện và dự kiến sẽ ban hành trong quý IV/2012 nhằm thay thế Thông tư 222/2009/TT-BTC hướng dẫn thí điểm thủ tục hải quan điện tử (ban hành năm 2009).

Sau khi Thủ tướng Chính phủ kí Quyết định 149/2005/QĐ-TTg ngày 20/6/2005 cho phép thí điểm thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT) và được sự đồng ý của Bộ Tài chính, TCHQ đã lựa chọn 2 chi cục đầu tiên để triển khai thí điểm tại Cục Hải quan TP HCM và Cục Hải quan Hải Phòng.

4 năm sau, vào năm 2009, Thủ tướng Chính phủ đã kí tiếp Quyết định 103/2009/QĐ-TTg cho phép mở rộng thí điểm TTHQĐT. Đến nay, ngành Hải quan đã triển khai tại 21/34 cục hải quan địa phương, với 100/167 chi cục thực hiện.

Trên 50.000 DN đã đăng kí tham gia TTHQĐT. Tổng lượng tờ khai đạt 3,2 triệu bộ, chiếm 87,2% tổng lượng tờ khai tại các đơn vị đang thực hiện; tổng giá trị kim ngạch XNK đạt 145,1 tỉ USD, chiếm gần 87% tổng kim ngạch XNK (số liệu tính trong 9 tháng đầu năm 2012).

Các loại hình chính thực hiện TTHQĐT là: kinh doanh, gia công, sản xuất xuất khẩu và một số loại hình khác như: chế xuất, tạm nhập tái xuất, đầu tư, XNK tại chỗ, XNK trả lại, chuyển cửa khẩu.

Khai báo điện tử là thực hiện việc khai báo điện tử nhưng hồ sơ hải quan bằng giấy vẫn phải mang đến Chi cục Hải quan để thực hiện thủ tục hải quan.

Còn TTHQĐT thì cho phép sử dụng Hồ sơ Hải quan điện tử để thực hiện thủ tục hải quan, nghĩa là DN có thể khai trên tờ khai hải quan điện tử và gửi các chứng từ điện tử có liên quan đến hệ thống xử lý dữ liệu điện tử của cơ quan Hải quan để thông quan hàng hóa tại trụ sở của DN.

Việc áp dụng chữ ký số nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các DN nhưng vẫn đảm bảo quản lý của cơ quan Hải quan khi thực hiện TTHQĐT. Nghị định 87 quy định đối với các lô hàng được phân luồng Xanh thì DN không phải nộp hồ sơ giấy. Cơ quan Hải quan chấp nhận các chứng từ điện tử để phục vụ cho thông quan hàng hóa. Chữ kí số sẽ giúp cho các bên giao dịch tin tưởng vào tính xác thực của dữ liệu khai báo, đảm bảo căn cứ xử lý pháp lý.

Tất cả DN cung cấp chữ kí số được các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước công nhận đều có thể tham gia vào cung cấp chữ kí số cho các DN tham gia thủ tục HQĐT. Hệ thống HQĐT đảm bảo hợp chuẩn với tất cả các quy định chuẩn của quốc gia hiện hành.

DN cần có hệ thống công nghệ thông tin đảm bảo việc khai báo truyền nhận thông tin với hệ thống xử lý dữ liệu điện tử Hải quan và sử dụng phần mềm khai hải quan điện tử và có chữ ký số đã được cơ quan Hải quan xác nhận tương thích với hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

Ngành Hải quan đã triển khai thủ tục hải quan điện tử tại 21/34 cục hải quan địa phương, với 100/167 chi cục thực hiện.

Ngoài ra, DN cần có kỹ năng khai báo hải quan điện tử. Khi đã hội tụ đủ các điều kiện trên, DN thực hiện việc đăng ký tham gia TTHQĐT với cơ quan Hải quan tại các chi cục hải quan nơi làm thủ tục (mẫu đăng ký có thể download trên website www.customs.gov.vn), đăng ký việc sử dụng chữ ký số tại cổng thông tin điện tử hải quan.

Trên cơ sở mẫu đăng ký sẽ cấp cho DN tài khoản truy cập vào hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan để thực hiện TTHQĐT.

Trong trường hợp hệ thống của DN gặp sự cố khi thực hiện thủ tục HQĐT thì DN phải có trách nhiệm thông báo cho chi cục hải quan nơi đăng ký bằng văn bản hoặc điện thoại, email (đã được đăng ký từ trước) để phối hợp giải quyết.

Trong trường hợp hệ thống xử lý dữ liệu của Hải quan gặp sự cố thì cơ quan Hải quanphải có trách nhiệm thông báo cho cộng đồng DN. Hình thức thông báo là thông qua website của cơ quan Hải quan.

Trong cả 2 trường hợp DN có thể tiếp tục thực hiện thủ tục hải quan bằng phương thức thủ công.

Cung cấp phần mềm khai báo miễn phí, hướng dẫn thực hiện thủ tục hải quan điện tử thông qua các hoạt động đào tạo, tập huấn hay cung cấp thông tin miễn phí trên website hải quan.