Đằng sau thương vụ mua đi bán lại bệnh viện Hoàn Mỹ

Ngày 12.6, tập đoàn Fortis Heathcare (Ấn Độ), đã ra thông cáo báo chí chính thức nhượng lại 65% cổ phần của công ty cổ phần y khoa Fortis Hoàn Mỹ cho Richard Chandler, tập đoàn đầu tư New Zealand có trụ sở tại Singapore.

Sáp nhập hay mua đi bán lại là chuyện bình thường trong lĩnh vực đầu tư. Thế nhưng câu chuyện của Fortis Healthcare lại gây ồn ào vì sự ra đi quá chóng vánh của tập đoàn nước ngoài này.

Thật vậy, cuối năm 2011 sự kiện Fortis Healthcare mua lại 65% cổ phần của Hoàn Mỹ với giá 64 triệu USD đã gây ít nhiều chú ý, vì Hoàn Mỹ là một tập đoàn y tế tư nhân lớn nhất Việt Nam. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, Fortis phải chia tay dù thương vụ đầu tư này giúp họ lãi 16 triệu USD (Richard Chandler mua lại 80 triệu USD).

Hai năm lãi 16 triệu USD, số tiền lãi có thể lớn với nhiều nhà đầu tư, nhưng đối với tầm cỡ của Fortis Healthcare, dường như nó chẳng là gì, đặc biệt trong bối cảnh tập đoàn này đối mặt với một số vấn đề tài chính. Thật vậy, cùng với việc rút khỏi Việt Nam, vừa qua Fortis Healthcare cũng đang thoái vốn ở nhiều thị trường khác để thu về 400 triệu USD nhằm tập trung vào bốn thị trường chính: Singapore, Mauritius, Sri Lanka và Dubai.

Câu hỏi đặt ra ở đây: Phải chăng so với những quốc gia khác, thị trường chăm sóc sức khoẻ Việt Nam không hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài? Trả lời một tờ báo trong nước, một chuyên gia tài chính giấu tên cho biết, thật ra khi vào Việt Nam, Fortis cũng muốn trở thành nhà đầu tư lâu dài, thế nhưng với thời gian tập đoàn này nhận ra mọi chuyện không diễn ra như họ mong đợi, vì thế họ quyết định ngưng lại.

BS Phan Thanh Hải, chủ tịch hội Hành nghề y tư nhân TP.HCM, băn khoăn: “Trong bối cảnh kinh tế xã hội hiện nay, đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ rất khó khăn. Làm phòng khám quy mô nhỏ may ra còn có lợi, chứ làm bệnh viện thì nguy cơ thua lỗ rất lớn”.

Theo BS Hải, khó khăn lớn nhất với nhà đầu tư nước ngoài hay tư nhân vào thị trường chăm sóc sức khoẻ là không tìm ra được nguồn nhân lực chất lượng cao. Bác sĩ ra trường hàng năm tuy nhiều, nhưng số bác sĩ giỏi lại rất ít, khó được các bệnh viện tư nhân tuyển dụng. Không tìm được nhân lực giỏi, phần lớn bệnh viện tư nhân phải “chèo kéo” bác sĩ giỏi từ khu vực công lập, tạo ra những quan hệ khó kiểm soát và có thể dẫn đến những hậu quả khó lường.

ThS. BS Trương Vĩnh Long, giám đốc bệnh viện đa khoa Fortis Hoàn Mỹ Sài Gòn, nói: “Bác sĩ giỏi Việt Nam đếm trên đầu ngón tay, nếu không tìm được nhân lực giỏi, bệnh viện tư nhân ở Việt Nam khó thu hút được bệnh nhân”. “Vậy giải pháp đưa bác sĩ giỏi nước ngoài vào Việt Nam thì sao?”, chúng tôi đặt câu hỏi.

Theo BS Long, điều này rất tốn kém và còn bị ràng buộc bởi quy định của luật Khám chữa bệnh. Theo đó bác sĩ nước ngoài muốn hành nghề khám chữa bệnh tại Việt Nam thì phải biết tiếng Việt thành thạo; trường hợp không biết tiếng Việt thành thạo thì phải đăng ký ngôn ngữ sử dụng và có người phiên dịch.

Tiếp xúc với người viết, gần như tất cả những người quản lý các bệnh viện tư nhân hiện nay đều băn khoăn chuyện nhân sự chất lượng cao. BS Nguyễn Hữu Tùng, người sáng lập tập đoàn y khoa Hoàn Mỹ, cho biết dù có chính sách, quy định nhưng việc hợp tác y tế công tư hiện nay khó xảy ra. Ông nói: “Nhiều bác sĩ giỏi làm việc ở bệnh viện công chưa hết công suất, nhưng khi đặt vấn đề hợp tác và tận dụng đội ngũ này, lãnh đạo của họ thường từ chối chúng tôi”.

BS Trương Vĩnh Long chia sẻ, cách đây 30 năm Malaysia cũng trải qua giai đoạn như y tế Việt Nam hiện nay. Nhưng từ khi chính phủ tạo điều kiện cho đầu tư nước ngoài vào, giờ đây nền y tế nước này đã cất cánh, qua mặt cả Thái Lan, thu hút lượng ngoại tệ rất lớn từ dịch vụ y tế du lịch.