Cẩm nang bỏ túi “Luật Lao động” (Phần 1)

Hầu hết đối với người lao động, đặc biệt đối với sinh viên mới ra trường, người mới đi làm thường không quan tâm hay nói cách khác ít chú ý đến Luật lao động. Thông tin người lao động nắm được khá sơ lược và hầu hết nằm trên Hợp đồng lao động. Tuy nhiên, bạn có nghĩ rằng, đã đến lúc mình nên bắt đầu tìm hiểu để biết về quyền lợi và nghĩa vụ của chính mình?

Cùng mywork.vn tìm hiểu một số Điều cơ bản được nêu trong Luật Lao động số 10/2012/QH13 đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 18/6/2012. Bộ luật gồm 17 chương, 242 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 5 năm 2013 và thay thế Bộ luật Lao động ngày 23/6/1994; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động số 35/2002/QH10; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động số 74/2006/QH11; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động số 84/2007/QH11.Chi tiết vui lòng xem tại đây.

Ghi nhớ số 1. Độ tuổi lao động (Quy định tại Điều 3 – BLLD 2012)

Người lao động là người từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động, làm việc theo hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành của người sử dụng lao động.

Ghi nhớ số 2.  Quyền và nghĩa vụ của người lao động (Quy định tại Điều 5 – BLLD 2012)

2.1.  Quyền:

a)      Làm việc, tự do lựa chọn việc làm, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp và không bị phân biệt đối xử;

b)     Hưởng lương phù hợp với trình độ kỹ năng nghề trên cơ sở thoả thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn lao động, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có lương và được hưởng phúc lợi tập thể;

c)      Thành lập, gia nhập, hoạt động công đoàn, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại với người sử dụng lao động, thực hiện quy chế dân chủ và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;

d)     Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật;

e)      Đình công.

2.2. Nghĩa vụ

a)      Thực hiện hợp đồng lao động, thoả ước lao động tập thể;

b)     Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động, tuân theo sự điều hành hợp pháp của người sử dụng lao động;

c)      Thực hiện các quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và pháp luật về bảo hiểm y tế.

Ghi nhớ số 3. Các hành vi bị cấm trong quan hệ lao động (Quy định tại Điều 8 – BLLD 2012)

a)      Phân biệt đối xử về giới tính, dân tộc, màu da, thành phần xã hội, tình trạng hôn nhân, tín ngưỡng, tôn giáo, nhiễm HIV, khuyết tật hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn.

b)     Ngược đãi người lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

c)      Cưỡng bức lao động.

d)     Lợi dụng danh nghĩa dạy nghề, tập nghề để trục lợi, bóc lột sức lao động hoặc dụ dỗ, ép buộc người học nghề, người tập nghề vào hoạt động trái pháp luật.

e)      Sử dụng lao động chưa qua đào tạo nghề hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo nghề hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

f)       Dụ dỗ, hứa hẹn và quảng cáo gian dối để lừa gạt người lao động hoặc lợi dụng dịch vụ việc làm, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để thực hiện hành vi trái pháp luật.

g)     Sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật.

Ghi nhớ số 4. Hình thức giao kết hợp đồng lao động (Quy định tại Điều 16 – BLLD 2012)

Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản (trừ trường hợp công việc tạm thời có thời hạn dưới 03 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói).

Riêng đối với lao động giúp việc gia đình, BLLD 2012 quy định phải ký kết hợp đồng bằng văn bản chứ không ký hợp đồng lao động bằng lời nói (Quy định tại Điều 180 – BLLD 2012)

P/S: Đón xem tiếp Cẩm nang bỏ túi “Tìm hiểu Luật lao động” các phần tiếp theo trên mywork.vn