Hoàn thiện cơ chế để đẩy nhanh cổ phần hóa doanh nghiệp

Theo Bộ Tài chính, tính đến ngày 4-6-2014, cả nước đã thực hiện sắp xếp được 5.971 DN, trong đó cổ phần hóa được 4.066 DN. Trong 5 tháng đầu năm 2014 đã cổ phần hóa được 17 DN, trong đó có 13 tổng công ty.

Năm 2013 đã thực hiện sắp xếp được 101 DN. Trong đó: cổ phần hóa: 74 doanh nghiệp, chuyển thành Công ty TNHH MTV 12 doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất 12 doanh nghiệp, bán 3 doanh nghiệp. Riêng 5 tháng đầu năm 2014 đã cổ phần hóa được 17 doanh nghiệp, trong đó có 13 Tổng công ty nhà nước.

Theo kế hoạch đã phê duyệt, trong 2 năm 2014-2015, cả nước sẽ thực hiện cổ phần hóa 432 DN. Dự kiến cả năm 2014 sẽ sắp xếp, cổ phần hóa 174 DN, trong đó cổ phần hóa 163 DN.

Theo Bộ Tài chính, về cơ chế cổ phần hóa đã được ban hành đầy đủ, tạo điều kiện cho các DN thực hiện thuận lợi và phù hợp với tình hình thực tế. Đáng chú ý, để chuẩn bị triển khai phương án sắp xếp, cổ phần hóa DNNN giai đoạn 2011-2015, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 189/2013/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 59/2011/NĐ-CP về cổ phần hóa DNNN để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc làm chậm tiến trình cổ phần hóa.

Mới đây, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 15/ND-CP về một số giải pháp đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại DN, đồng thời, ban hành các văn bản đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn, tổng công ty triển khai thực hiện.

Đánh giá chung về tình hình triển khai tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN, theo Bộ Tài chính, về cơ bản, các Bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước đã quan tâm, tập trung chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN.

Công tác thoái vốn khỏi các ngành, lĩnh vực không phải là ngành kinh doanh chính đã từng bước được khắc phục và chấn chỉnh. Hầu hết các tập đoàn, tổng công ty đã quyết liệt trong việc thực hiện thoái vốn đầu tư. Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách có liên quan đã được sửa đổi, bổ sung và ban hành kịp thời nhằm hỗ trợ cho quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp triển khai thực hiện theo phương án đã được phê duyệt.

Một số hạn chế cũng được Bộ Tài chính chỉ rõ, đó là: Việc xây dựng, thẩm định, phê duyệt Đề án tái cơ cấu của một số doanh nghiệp chưa đảm bảo tiến độ đề ra; một số đơn vị chưa tích cực, quyết liệt triển khai lộ trình tái cơ cấu cũng như chưa chủ động báo cáo Chính phủ về tiến độ triển khai và các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện để Chính phủ xem xét, cho ý kiến chỉ đạo xử lý kịp thời.

Ngoài ra, tiến độ cổ phần hoá các DNNN theo phương án sắp xếp, cổ phần hóa giai đoạn 2011- 2015 thời gian qua còn chậm…

Để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa DNNN giai đoạn 2011- 2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, theo Bộ Tài chính cần tập trung vào một số giải pháp sau: Tiếp tục chỉ đạo, tổ chức quán triệt sâu sắc các Nghị quyết, Kết luận của Đảng và các cơ chế, chính sách pháp luật có liên quan của Nhà nước về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Đồng thời tập trung chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 15/NQ-CP của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Ngoài ra, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các cơ chế chính sách để đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu DNNN theo phân công của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 929/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tái cơ cấu DNNN, cụ thể như: Hoàn thiện tiêu chí, danh mục phân loại DNNN; sửa đổi, bổ sung quy định về giao, bán DN; hoàn thiện chính sách đối với người lao động dôi dư trong DN sắp xếp, cổ phần hóa…

Theo Bộ Tài chính, các bộ, ngành, địa phương, các Tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước và các doanh nghiệp nhà nước cần căn cứ Đề án tái cơ cấu và phương án sắp xếp, cổ phần hóa đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chỉ đạo các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch tiến độ cổ phần hóa, phương án thoái vốn, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện, đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ.

Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện các giải pháp tái cấu trúc thị trường chứng khoán theo tinh thần Quyết định số 1826/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Tái cấu trúc thị trường chứng khoán và doanh nghiệp bảo hiểm, qua đó hỗ trợ thu hút và khuyến khích nhà đầu tư tham gia mua cổ phần của DN; Khẩn trương rà soát để tiến hành chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn tại các doanh nghiệp đã cổ phần hóa đang có vốn nhà nước về Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) theo quy định.

Việc thực hiện tốt chế độ báo cáo về tình hình triển khai cổ phần hóa DNNN; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý những khó khăn vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện, đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch đề ra cũng là một trong những giải pháp quan trọng để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa theo kế hoạch.

Để thí điểm và khuyến khích các đơn vị sự nghiệp công lập chuyển sang công ty cổ phần, Bộ Tài chính đã dự thảo và trình Chính phủ “Đề án thí điểm chuyển một số đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc thành công ty cổ phần khi cổ phần hóa TĐ kinh tế, TCT Nhà nước”. Trong đó, sẽ bổ sung một số nội dung mang tính đặc thù để các đơn vị này nhanh chóng cổ phần hóa Dự kiến, các TĐ, TCT nhà nước quyết định lựa chọn các đơn vị sự nghiệp công lập đủ các điều kiện (tự đảm bảo được toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên trong năm gần nhất với thời điểm thực hiện cổ phần hóa và ý kiến thống nhất của các tổ chức, đoàn thể tại đơn vị) để báo cáo Bộ trưởng các Bộ, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình Thủ tướng Chính phủ quyết định thực hiện thí điểm cổ phần hóa. Các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ thực hiện cổ phần hóa dưới một số hình thức như: Giữ nguyên vốn nhà nước hiện có tại các đơn vị sự nghiệp công lập, phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn điều lệ; Bán một phần vốn nhà nước hiện có; Kết hợp vừa bán bớt một phần vốn nhà nước vừa phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn điều lệ…