Thế giới đang giàu lên?

Mức độ lớn lên khoảng 10 nghìn tỷ USD, tức là tăng hơn 10%. Ước tính tổng sản phẩm quốc nội của thế giới tăng khoảng 12%, lên đến 91 ngàn tỷ USD và GDP toàn cầu tính theo đầu người tăng theo tỷ lệ tương ứng, bằng khoảng 13.460 USD.

Các tính toán mới, do Dự án so sánh quốc tế (ICP) phát hành đã xem xét một đồng đôla Mỹ có thể mua được bao nhiêu hàng hoá ở Bhutan, Botswana, Bolivia cùng với hàng trăm quốc gia khác. Việc cắt tóc giá 15 USD tại cửa hàng Supercuts ở Washington (Mỹ) sẽ chỉ có giá 50 rupee ở Bangalore, Ấn Độ. Một quả cam có giá 0,5 USD ở DC Whole Foods (Mỹ) thì có giá 5 rupee ở Ấn Độ.

ICP nhìn vào những gì mọi người mua và giá của nó là bao nhiêu trên toàn thế giới để sử dụng nhằm tính toán số liệu thống kê thu nhập và sự khác biệt giữa các mức giá khác nhau trả tiền cho loại hàng hóa và dịch vụ tương tự. Những con số “sức mua tương đương” này được coi là biện pháp tốt nhất để so sánh thu nhập toàn cầu. Các khảo sát giá mới cho thấy người ta đã đánh giá thấp sức mua của nhiều nước. Và nó có nghĩa là đã đánh giá thấp GDP của họ.

Ba vị trí hàng đầu về nền kinh tế lớn nhất thế giới không thay đổi – Mỹ đầu tiên, Trung Quốc thứ hai, thứ ba là Ấn Độ. Nhưng Trung Quốc và Ấn Độ đã thu hẹp khoảng cách với Mỹ. Xem xét lại những số liệu cũ: GDP năm 2011 của Trung Quốc bằng 72% giá trị GDP của Mỹ. Theo những con số mới, tỷ lệ đó là 87%. Năm 2011, GDP của Ấn Độ được ước tính bằng 29% GDP của Mỹ nhưng tính theo cách mới thì con số đó là 37%. Năm 2011, GDP bình quân đầu người, ước tính của Ấn Độ tăng từ 3,677 USD lên đến 4,735 USD .

Các con số của Ấn Độ và Trung Quốc phản ánh một cái gì đó ý nghĩa rộng lớn hơn: các nước nghèo xét trên phạm vi toàn thể với những con số mới có vẻ giàu hơn. Gần hai phần ba các quốc gia này, nơi có hơn ba phần tư dân số thế giới sinh sống, nhận thấy GDP tăng khoảng 1 phần trăm hoặc hơn theo số liệu mới này. GDP của Bangladesh tính theo đầu người tăng từ 1.733 USD lên 2.800 USD, của Nigeria tăng từ 2.485 USD lên 3.146 USD. GDP của Indonesia tăng hơn 85 % so với trước đây, GDP của Ghana lớn hơn 84 %, và GDP của Pakistan tăng 70 %.

Các nước có thu nhập bình quân đầu người dưới khoảng 1.000 USD theo tỷ giá trên thị trường – được coi là nền kinh tế có thu nhập thấp theo các định nghĩa truyền thống – cho thấy sự gia tăng GDP trung bình khoảng 35%. Nước có thu nhập bình quân đầu người trên 1.000 USD nhưng dưới 13.000 USD theo tỷ giá thị trường – thuộc mức thu nhập trung bình và cao – cho thấy có sự gia tăng GDP trung bình khoảng 27%. Các nước giàu còn lại chỉ tăng kích thước GDP khoảng 2% – nhiều người đã ước tính sức mua của họ hoàn toàn không thay đổi. Các quốc gia này bao gồm cả Mỹ, bởi vì những gì đồng USD có thể mua ở Mỹ được coi là điểm chuẩn cho các tính toán sức mua .

Các nước có thu nhập bình quân đầu người dưới khoảng 1.000 USD cho thấy sự gia tăng GDP trung bình khoảng 35%.

Bởi vì sự tính toán mới này tạo ra ảnh hưởng lớn nhất ở các nước nghèo nhất thế giới nên con số về sức mua mới có một tác động đặc biệt mạnh về các chỉ số đói nghèo toàn cầu. Trung tâm Phát triển toàn cầu ước tính số lượng người nghèo trong thế giới đang phát triển sống dưới 1,25 USD/ngày – theo tiêu chuẩn quốc tế là mức nghèo tuyệt đối – đã giảm từ hơn 1 tỷ người xuống khoảng 600 triệu người. Số lượng người nghèo tuyệt đối ở Ấn Độ vào năm 2010 được cho là khoảng 396 triệu người thì theo cách tính mới, sẽ giảm còn 148 triệu. Tương tự, số lượng người nghèo ở Nigeria giảm từ 88 triệu xuống còn 60 triệu.

Đang có sự tranh cãi quanh việc các con số về sức mua mới nên có tác động gì với tăng trưởng thế giới trong vài năm qua. Nhưng sử dụng cách tính về phát triển theo phương pháp Penn World Tables thì các nước đang phát triển đã tăng trưởng nhanh hơn từ năm 2005. Thời gian 10 năm qua đã chứng kiến sự hội tụ toàn cầu, hay nói cách khác lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, các nước thu nhập thấp đã phát triển nhanh hơn so với những nước giàu. Xu hướng này ngày càng rõ hơn một cách ấn tượng .

Nhưng đối với tất cả các tin tốt cho nền kinh tế toàn cầu tính theo dữ liệu này, nó sẽ không có giá trị khi các con số mới không có ý nghĩa thực tế. Chúng cũng chưa có ý nghĩa gì đối với thương mại và tài chính toàn cầu vì giao dịch quốc tế được thực hiện theo tỷ giá thị trường , không phải theo “sức mua”. Ví dụ, Trung Quốc đã là quốc gia có hoạt động thương mại lớn nhất thế giới, nhưng bản báo cáo theo cách tính mới chưa xếp Trung Quốc ở vị trí dẫn đầu trên Mỹ.

Và không một ai ở Trung Quốc – hay bất cứ nơi nào khác trong thế giới đang phát triển – thấy được cuộc sống của họ thay đổi chỉ vì một sự điều chỉnh thống kê quốc tế. Số lượng trẻ em chết trước lần sinh nhật thứ năm, số lượng những người thiếu các nguồn lực để cung cấp nơi ở đầy đủ, ấm áp và dinh dưỡng cho gia đình của họ, mức độ ô nhiễm địa phương và toàn cầu, tất cả vẫn giống hệt nhau. Và vẫn còn một số vấn đề toàn cầu mà ngay cả các nhà thống kê cũng không thể sửa chữa được.