Khi cả Bill Gates và Mark Zuckerberg cùng đưa ra cảnh báo về thị trường việc làm, đó là lúc ai cũng phải lắng nghe

Trong bài phát biểu tại trường ĐH Harvard hôm thứ 5 tuần trước, Mark Zuckerberg đã nhắn gửi đến các sinh viên khóa 2017 rằng: “Thế hệ của chúng ta sẽ phải đối mặt với việc hàng chục triệu việc làm bị thay thế bởi tự động hóa như xe hơi và xe tải tự lái”.

Ông chủ Facebook còn chia sẻ: “Các bạn đang tốt nghiệp ở một thời điểm mà mục đích sống trở nên đặc biệt quan trọng. Khi bố mẹ của chúng ta tốt nghiệp, mục đích sống chắc chắn phụ thuộc vào công việc, nhà thờ và cộng đồng. Nhưng ngày nay, công nghệ và tự động hóa đang làm mất đi rất nhiều việc làm. Số thành viên trong các cộng đồng giảm. Nhiều người cảm thấy lạc lõng và đang phải cố gắng để lấp đầy khoảng trống vô nghĩa đó”.

Bill Gates – tỷ phú sáng lập Microsoft trước đó cũng có một vài cảnh báo tới các bạn trẻ. Ông nói trí thông minh nhân tạo sẽ có một tác động lớn. Tỷ phú Gates cho rằng 50 năm trước nhân vật Benjamin Braddock trong bộ phim “The Graduate” chỉ dùng một từ “nhựa” để khuyên đến các bạn trẻ, ngày nay ông ấy nên thay bằng “robot”.

Nhưng đó không chỉ là lời cảnh báo duy nhất của người giàu có nhất thế giới về cuộc cách mạng robot. Tháng 2 năm ngoái, Bill Gates đã trả lời hãng tin Quartz rằng robot sẽ giải phóng người lao động và “đem lại cho những sinh viên mới tốt nghiệp cơ hội chăm sóc người già và giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Bạn biết đấy, chúng đều là những công việc cần đến sự cảm thông và thấu hiểu rất riêng của con người”.

Tỷ phú Zuckerberg cũng gợi ý cho các bạn trẻ hãy tìm ra ý nghĩa công việc và mục tiêu trong nền kinh tế tự động hóa mới. “Thế hệ sinh viên 2017, các bạn đang chuẩn bị bước vào một thế giới cần có mục tiêu mà bạn là người tạo ra chúng…Nói về những dự án đầy ý nghĩa là điều đầu tiên chúng ta có thể làm để tạo nên một thế giới nơi mà tất cả mọi người đều đó mục đích của riêng mình. Sau đó chúng ta cần đánh giá lại sự bình đẳng dành cho tất cả mọi người quyền tự do họ cần để theo đuổi mục tiêu. Nhiều bố mẹ của chúng ta đã có một công việc ổn định trong suốt con đường sự nghiệp của họ”. Những bạn trẻ ngày hôm nay sẽ cần tự tạo ra con đường cho mình, chúng ta được tự do sai lầm và sửa sai.

Khoảng 65% người Mỹ dự kiến trong vòng 50 năm, robot và máy tính sẽ “gần như chắc chắn” là được hầu như tất cả những công việc của con người

Theo một báo cáo gần đây được thực hiện bởi Forrester Research, trong 10 năm tới, robot sẽ tạo ra 15 triệu việc làm mới ở Mỹ, kết quả trực tiếp của việc này là tự động hóa và trí thông minh nhân tạo sẽ chiếm 10% thị trường lao động. Cùng lúc đó, robot sẽ giết chết 25 triệu việc làm. Do đó, tỷ phú Gates đã đúng. Báo cáo của Pew Research Center cho thấy trí thông minh nhân tạo và tự động hóa đang trải qua một giai đoạn chuyển đổi, giống như những gì máy tính đã làm trong những năm 1980 và đồ nhựa đã làm 30 năm trước. Theo một thống kê độc lập của PwC, khoảng 38% việc làm ở Mỹ đang có “nguy cơ cao” bị thay thế bởi robot và trí thông minh nhân tạo trong vòng 15 tới, cao hơn Đức (35%) và Anh (30%).

Các nhà kinh tế nhận định những việc làm lương thấp dễ bị robot thay thế nhất. Theo một báo cáo của Nhà Trắng năm ngoái, 83% tự động hóa sẽ thay thế những việc làm được trả lương 20 USD/giờ và 31% robbot sẽ thay thế công việc được trả lượng từ 30-40 USD/giờ. Việc làm có mức lương trên 40 USD/giờ chỉ bị khả năng thay thế 4%. Và tất nhiên, kỹ sư robot sẽ không thể bị thay thế bởi robot.

Theo tỷ phú Gates, sinh học và năng lượng là hai ngành nhiều tiềm năng mà thế hệ sinh viên 2017 nên đặt cược. Khai thác và sản xuất năng lượng chiếm dụng khoảng 6,4 triệu lao động Mỹ và việc làm trong ngành này năm 2016 tăng khoảng 5% so với năm trước. Ngành sinh học chiếm dụng 1,7 triệu lao động ở Mỹ và số việc làm trong ngành này mỗi năm tăng khoảng 10%.

“Hãy để tôi chia sẻ cho các bạn một bí mật. Khi bắt đầu làm thì cũng chẳng ai biết gì cả. Khi những ý tưởng được đưa ra, chẳng phải cái nào cũng thành hình hoàn chỉnh. Chúng chỉ có thể ngày một sáng rõ hơn khi bạn đã bắt tay vào làm nó. Việc của bạn chỉ là bắt đầu.”, ông chủ Facebook nói.