Chi phí trực tiếp là gì? Phân biệt chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp

Chi phí trực tiếp là gì? Chi phí trực tiếp được gắn với quá trình sản xuất một loại hàng hóa hay dịch vụ. Vậy chi phí trực tiếp khác chi phí gián tiếp ở những điểm nào. Hãy cùng MISA SME tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về các nội dung kể trên.

1. Chi phí trực tiếp là gì?

Chi phí trực tiếp là các khoản chi phí có thể xác định cụ thể và trực tiếp gắn liền với một đối tượng nhất định như sản phẩm, dịch vụ hoặc dự án, giúp dễ dàng đo lường và quản lý kinh doanh hiệu quả.

Vai trò của chi phí trực tiếp là gì trong doanh nghiệp: 

• Đo lường hiệu quả sản xuất kinh doanh: Chi phí trực tiếp cung cấp thông tin chính xác về chi phí thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ. Điều này giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả sử dụng tài nguyên, tối ưu hóa các quy trình, và xác định các yếu tố làm tăng hoặc giảm năng suất.
• Cơ sở để tính giá thành sản phẩm: Là yếu tố chính trong việc xác định giá thành sản phẩm, chi phí trực tiếp giúp doanh nghiệp hiểu rõ chi phí thực tế để sản xuất một đơn vị sản phẩm hoặc cung cấp một dịch vụ. Dựa vào đó, doanh nghiệp có thể định giá sản phẩm hợp lý, đảm bảo cạnh tranh và tối ưu hóa lợi nhuận.
• Hỗ trợ lập kế hoạch và kiểm soát tài chính: Việc phân tích chi phí trực tiếp giúp doanh nghiệp xây dựng kế hoạch ngân sách chi tiết, phân bổ tài nguyên hợp lý và dự đoán chính xác nhu cầu tài chính cho từng giai đoạn. Đồng thời, việc theo dõi các khoản chi phí này cũng hỗ trợ doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ tài chính, giảm thiểu rủi ro lãng phí và gia tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực.

2. Đặc điểm của chi phí trực tiếp

Chi phí trực tiếp là một phần quan trọng trong quản lý tài chính doanh nghiệp với những đặc điểm như:

• Chi phí trực tiếp có thể xác định rõ ràng cho từng sản phẩm, dịch vụ hoặc dự án. Mặc dù thường là chi phí biến đổi (như nguyên vật liệu, lương công nhân), trong một số trường hợp, nó cũng có thể là chi phí cố định, như tiền thuê nhà máy cho sản xuất một sản phẩm cụ thể.
• Chi phí này gắn liền với các hoạt động hoặc dịch vụ mang lại lợi ích trực tiếp cho dự án hoặc sản phẩm, giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và kiểm soát.
• Các khoản chi phí trực tiếp được ghi nhận riêng biệt, không cần phân bổ như chi phí gián tiếp, giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí chính xác hơn.
• Việc xác định chi phí trực tiếp giúp doanh nghiệp tính toán giá thành chính xác, từ đó định giá hợp lý và tối ưu hóa lợi nhuận.

>> Xem Thêm: Phần mềm kế toán phổ biến nhất MISA SME

3. Các loại chi phí trực tiếp phổ biến và phương pháp xác định chi phí trực tiếp

Việc phân loại và xác định phương pháp tính chi phí trực tiếp luôn là vấn đề quan trọng trong quá trình quản lý doanh nghiệp.

3.1 Các loại chi phí trực tiếp

Để thuận tiện cho quá trình quản lý, chi phí trực tiếp thường được phân ra theo các khoản mục khác nhau, cụ thể:

• Chi phí đầu tư nguyên vật liệu: Đây là chi phí để mua nguyên liệu, vật liệu và công cụ cần thiết cho quá trình sản xuất một sản phẩm cụ thể.
• Chi phí tiền lương nhân viên và lao động: Là khoản tiền mà doanh nghiệp trả cho nhân viên, đặc biệt là những người làm việc trực tiếp trong quá trình sản xuất hoặc bán sản phẩm.
• Chi phí lưu trữ thông tin khách hàng và dữ liệu: Các doanh nghiệp cần lưu trữ thông tin khách hàng hoặc dữ liệu sản phẩm. Điều này rất quan trọng, đặc biệt đối với các công ty kinh doanh phần mềm hoặc các sản phẩm số.
• Chi phí vận chuyển sản phẩm: Chi phí liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến khách hàng. Đặc biệt, đối với các sản phẩm hữu hình, chi phí vận chuyển có thể rất lớn.

Ngoài các chi phí nêu trên, tùy vào từng lĩnh vực kinh doanh, mỗi doanh nghiệp có thể phát sinh các chi phí trực tiếp khác.

3.2 Công thức tính chi phí trực tiếp

Để tính toán chi phí trực tiếp một cách chính xác, doanh nghiệp có thể áp dụng công thức sau:

Tổng chi phí trực tiếp sản xuất sản phẩm = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất trong kỳ – Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ

3.3 Phương pháp xác định chi phí trực tiếp

Bước 1: Xác định chi phí trực tiếp

Chi phí trực tiếp của bộ phận sản xuất bao gồm chi phí vật liệu và chi phí nhân công trực tiếp, đây là những yếu tố quan trọng để tính giá thành sản phẩm.

Bước 2: Xác định hoạt động

Chi phí cần được tổng hợp theo nguồn gốc và sau đó phân loại theo các hoạt động sản xuất cụ thể.

Bước 3: Chọn tiêu chí phân bổ chi phí cho hoạt động

Tiêu chí phân bổ chi phí cần được khảo sát kỹ lưỡng để đảm bảo tính hợp lý và khả năng tính toán, đồng thời phải tuân thủ các chuẩn mực kế toán của Việt Nam.

Bước 4: Tính toán mức phân bổ chi phí

Dựa trên tiêu chí phân bổ, các chi phí sẽ được phân chia cho từng sản phẩm hoặc dịch vụ. Nếu một hoạt động chỉ liên quan đến một loại sản phẩm, toàn bộ chi phí sẽ được phân bổ cho sản phẩm đó. Nếu hoạt động liên quan đến nhiều loại sản phẩm, phải tính toán hệ số phân bổ và xác định chi phí cho từng sản phẩm cụ thể.

4. Điểm khác biệt giữa chi phí gián tiếp và chi phí trực tiếp là gì?

Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp có vai trò khác nhau trong quản lý tài chính và sản xuất của doanh nghiệp. Cụ thể:

Hy vọng những chia sẽ của chúng tôi đã giúp các bạn hiểu về khái niệm và đặc điểm của chi phí trực tiếp là gì. Phần mềm kế toán MISA SME.NET đáp ứng đầy đủ các nghiệp vụ tài chính kế toán, giúp kế toán tiết kiệm thời gian và công sức. Để tìm hiểu thêm về phần mềm kế toán MISA SME mới nhất cũng như trải nghiệm phần mềm miễn phí, anh/chị vui lòng điền form dưới đây: