Những lưu ý khi kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp

Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp thường bao gồm các nghiệp vụ sau: kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, kế toán chi phí sản xuất chung của hoạt động xây lắp, kế toán chi phí sử dụng máy thi công, kế toán chi phí nhân công trực tiếp. Dưới đây là những lưu ý để có thể thực hiện tốt công tác kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và giá thành xây lắp.

 

 

 

 

Quá trình sản xuất là quá trình kết hợp của ba yếu tố: tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động, đồng thời cũng chính là quá trình tiêu hao của bản thân các yếu tố trên. Vì vậy để tiến hành sản xuất phải bỏ ra các chi phí về thù lao lao động, tư liệu lao động và đối tượng lao động. Chi phí sản xuất xây lắp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí lao động vật hoá và hao phí lao động sống mà doanh nghiệp xây lắp phải tiêu dùng trong một kỳ để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm xây lắp. Thực chất chi phí là quá trình chuyển dịch vốn, chuyển dịch các yếu tố sản xuất tạo ra các công trình, hạng mục công trình nhất định. 
Chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại khác nhau, công dụng và mục đích khác nhau song chung quy gồm có chi phí về lao động sống như chi phí về tiền lương và các khoản trích theo lương; chi phí về lao động vật hoá như nguyên vật liệu, khấu hao về TSCĐ…
Chi phí sản xuất là hết sức quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận, do đó việc quản lý và giám sát chặt chẽ chi phí là hết sức cần thiết. Để có thể giám sát và quản lý tốt chi phí cần phải phân loại chi phí theo các tiêu thức thích hợp.
Đối tượng hạch toán chi phí và phương pháp hạch toán chi phí
Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là phạm vi giới hạn mà các chi phí sản xuất phát sinh được tập hợp nhằm đáp ứng nhu cầu kiểm tra, giám sát chi phí và yêu cầu tính giá thành. Việc xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là khâu đầu tiên của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Xác định đúng đắn đối tượng tập hợp chi phí sản xuất phù hợp với hoạt động, đặc điểm của từng công trình thi công và đáp ứng được yêu cầu quản lý của doanh nghiệp mới tạo điều kiện tốt nhất để tổ chức công việc kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Việc xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp cầu phải dựa vào những đặc điểm sau:
– Đặc điểm tổ chức thi công của doanh nghiệp
– Quy trình công nghệ kỹ thuật sản xuất ra sản phẩm xây lắp
– Địa điểm phát sinh chi phí, mục đích công dụng của chi phí
– Yêu cầu về trình độ quản lý của doanh nghiệp

Trình tự kế toán chi phí ở các doanh nghiệp khác nhau thì khác nhau. Tuy nhiên có thể khái quát các bước như sau:
Bước 1: Tập hợp các chi phí cơ bản có liên quan trực tiếp cho từng đối tượng sử dụng
Bước 2: Tính toán và phân bổ giá trị dịch vụ của các ngành SXKD phụ cho từng đối tượng sử dụng trên cơ sở khối lượng dịch vụ phục vụ và giá thành đơn vị dịch vụ
Bước 3: Tập hợp và phân bổ chi phí SX chung cho các đối tượng có liên quan
Bước 4: Xác định chi phí SX dở dang cuối kỳ

Có nhiều cách phân loại khác nhau như
Theo thời điểm và nguồn số liệu:
– Giá thành kế hoạch: xác định trước khi bước vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức, các dự toán kinh phí.
– Giá thành định mức: xác định trước khi bước vào sản xuất đựơc xây dựng trên cơ sở các định mức bình quân tiên tiến và không biến đổi trong suốt cả kỳ kế hoạch.
– Giá thành thực tế: là chỉ tiêu được xác định sau khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm dựa trên cơ sở các cho phí thực tế phát sinh trong sản xuất ra SP.
2. Theo chi phí phát sinh:
– Giá thành sản xuất
– Giá thành tiêu thụ
– Giá thành tiêu thụ được tính theo công thức:
Giá thành toàn bộ của SP = Giá thành SX + Chi phí quản lý DN + Chi phí bán hàng

Đối tượng tính giá thành chính là các sản phẩm, bán thành phẩm, công việc, lao vụ nhất định đòi hỏi phải tính gía thành đơn vị. Đối tượng có thể là sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất hay đang trên dây chuyền SX tuỳ theo yêu cầu của cách hạch toán kinh tế nội bộ và tiêu thụ sản phẩm.

Phương pháp trực tiếp (phương pháp giản đơn): phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp thuộc loại hình sản xuất giản đơn, số lượng mặt hàng ít, sản xuất với số lượng lớn và chu kỳ sản xuất ngắn.

 

Phương pháp tổng cộng chi phí: áp dụng trong những doanh nghiệp mà quá trình sản xuất SP được thực hiện ở nhiều bộ phận SX, nhiều giai đoạn công nghệ, đối tượng kế toán chi phí sản xuất là các bộ phận chi tiết SP hoặc giai đoạn công nghệ hay bộ phận sản xuất.

 

Phương pháp hệ số: với doanh nghiệp mà trong một chu kỳ SX cùng sử dụng một thứ vật liệu và một lượng lao động nhưng thu được đồng thời nhiều SP khác nhau và chi phí không tập hợp riêng cho từng sản phẩm.

 

 

Phương pháp tỉ lệ chi phí: căn cứ vào tỉ lệ chi phí SX thực tế với chi phí SX kế hoạch, kế toán sẽ tính ra giá thành đơn vị và tổng giá thành sản xuất từng loại

 

Giá thành thực tế từng loại SP = Giá thành kế hoạch (định mức) * Tỷ lệ chi phí
Tỉ lệ chi phí = Tổng giá thành thực tế của tất cả SP : Tổng giá thành kế hoạch (định mức) của tất cả SP

Phương pháp loại trừ giá trị SP phụ:

Mối quan hệ giữa đối tượng hạch toán chi phí và đối tượng tính giá thành sản phẩm