Doanh thu và cách phân loại doanh thu trong doanh nghiệp

Doanh thu của doanh nghiệp là toàn bộ số tiền sẽ thu được do tiêu thụ sản phẩm, cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động khác của doanh nghiệp. Trong kinh tế học, doanh thu thường được xác định bằng giá bán nhân với sản lượng. Trong bài viết hôm nay, MISA SME sẽ cùng bạn đi chi tiết về doanh thu và cách phân loại doanh thu tại doanh nghiệp.

1. Doanh thu là gì?

Doanh thu là tổng giá trị các khoản tiền mà doanh nghiệp thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, hoặc từ các hoạt động tài chính trong một khoảng thời gian nhất định.

Phân loại doanh thu giúp doanh nghiệp theo dõi chi tiết từng nguồn thu, từ đó đánh giá chính xác hiệu quả của từng hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, việc phân loại còn hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng kế hoạch tài chính và chiến lược phát triển phù hợp.

2. Cách phân loại doanh thu trong doanh nghiệp và các khoản giảm trừ doanh thu 

Phân loại doanh thu không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý tốt hơn các nguồn thu mà còn hỗ trợ đánh giá hiệu quả từng hoạt động. Ngoài ra, việc nhận diện các khoản giảm trừ doanh thu là bước quan trọng để phản ánh chính xác lợi nhuận thực tế.

Theo hoạt động kinh doanh:

• Doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính:Là nguồn thu từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp, như bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ. Đây là nguồn thu chủ yếu và chiếm tỷ trọng lớn nhất.
• Doanh thu từ hoạt động kinh doanh phụ: Là nguồn thu từ các hoạt động không thuộc lĩnh vực chính nhưng vẫn hỗ trợ kinh doanh, như cho thuê tài sản, dịch vụ hậu mãi.
• Doanh thu từ hoạt động tài chính: Bao gồm lãi tiền gửi, lãi cho vay, lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán, hay thu nhập từ chênh lệch tỷ giá.

Theo nguồn gốc phát sinh:

• Doanh thu trong nước: Là nguồn thu phát sinh từ các giao dịch nội địa, giữa các khách hàng trong cùng quốc gia.
• Doanh thu xuất khẩu: Là nguồn thu từ các giao dịch với khách hàng quốc tế, liên quan đến xuất khẩu hàng hóa hoặc dịch vụ.

Theo thời điểm ghi nhận:

• Doanh thu thực hiện: Ghi nhận khi doanh nghiệp đã hoàn tất việc cung cấp dịch vụ hoặc giao hàng hóa. Đây là doanh thu đã thực sự phát sinh.
• Doanh thu chưa thực hiện: Ghi nhận khi doanh nghiệp nhận tiền trước từ khách hàng nhưng chưa hoàn thành nghĩa vụ cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ.

Theo đối tượng khách hàng:

• Doanh thu từ khách hàng cá nhân: Là nguồn thu phát sinh từ các cá nhân sử dụng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.
• Doanh thu từ khách hàng doanh nghiệp: Là doanh thu từ các tổ chức, doanh nghiệp khác trong quan hệ kinh doanh.

Theo hình thức thanh toán:

• Doanh thu tiền mặt: Là các khoản doanh thu nhận trực tiếp bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản ngay khi giao dịch hoàn tất.
• Doanh thu trả góp hoặc tín dụng: Là doanh thu phát sinh từ các giao dịch mà khách hàng thanh toán theo kỳ hạn, hoặc mua hàng bằng hình thức tín dụng.

Theo tính chất lặp lại:

• Doanh thu định kỳ: Phát sinh theo chu kỳ cố định, ví dụ như phí duy trì dịch vụ hàng tháng, hàng năm.
• Doanh thu không định kỳ: Phát sinh không thường xuyên, như bán sản phẩm hoặc dịch vụ theo đơn đặt hàng riêng lẻ.

Các khoản giảm trừ doanh thu: Các khoản giảm trừ doanh thu là những yếu tố làm giảm tổng doanh thu ghi nhận, bao gồm:

• Chiết khấu thương mại: Là khoản giảm giá dành cho khách hàng mua với số lượng lớn hoặc theo thỏa thuận thương mại.
• Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm giá do lỗi sản phẩm, không đạt yêu cầu hoặc chính sách khuyến mãi.
• Giá trị hàng bán bị trả lại: Phát sinh khi khách hàng trả lại hàng do sản phẩm bị lỗi hoặc không đúng cam kết.
• Thuế TTĐB, thuế xuất khẩu, thuế GTGT (tính theo phương pháp trực tiếp): Các loại thuế này được trừ trực tiếp vào doanh thu trước khi tính lợi nhuận.

3. Tầm quan trọng của việc phân loại doanh thu

Việc phân loại doanh thu không chỉ là một yêu cầu trong quản lý tài chính mà còn là công cụ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả và bền vững. Dưới đây là những lợi ích cụ thể mà việc phân loại doanh thu mang lại:

Quản lý tài chính hiệu quả:

• Theo dõi chi tiết nguồn thu: Phân loại doanh thu cho phép doanh nghiệp biết chính xác từng khoản thu đến từ đâu, giúp kiểm soát dòng tiền một cách khoa học.
• Tối ưu hóa nguồn lực: Khi hiểu rõ các loại doanh thu, doanh nghiệp có thể phân bổ nguồn lực phù hợp để tập trung vào các hoạt động mang lại giá trị cao nhất.
• Hạn chế rủi ro tài chính: Việc phân loại giúp nhận diện rõ ràng các nguồn thu không ổn định hoặc tiềm ẩn rủi ro, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa.

Phân tích hiệu quả kinh doanh:

• Đánh giá hiệu suất từng hoạt động: Phân loại doanh thu theo hoạt động kinh doanh hoặc đối tượng khách hàng giúp doanh nghiệp biết rõ đâu là lĩnh vực kinh doanh chính, đâu là lĩnh vực phụ trợ, và hiệu quả của từng mảng.
• So sánh và cải thiện hiệu quả: Dựa vào phân tích các loại doanh thu, doanh nghiệp có thể so sánh hiệu suất giữa các bộ phận, sản phẩm, hoặc thị trường để đưa ra quyết định cải thiện.
• Phát hiện cơ hội tăng trưởng: Nhờ việc phân loại, doanh nghiệp dễ dàng nhận thấy các cơ hội kinh doanh tiềm năng, ví dụ như một thị trường khách hàng hoặc sản phẩm đang phát triển mạnh.

Hỗ trợ lập kế hoạch và chiến lược kinh doanh:

• Xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết: Phân loại doanh thu là cơ sở để doanh nghiệp dự báo dòng tiền, lập kế hoạch ngân sách và đảm bảo các mục tiêu tài chính.
• Định hướng chiến lược phát triển:Dựa trên dữ liệu phân loại, doanh nghiệp có thể tập trung vào các hoạt động kinh doanh hiệu quả nhất hoặc mở rộng sang các lĩnh vực có tiềm năng.
• Ra quyết định nhanh chóng và chính xác: Việc có cái nhìn toàn diện về doanh thu giúp ban lãnh đạo đưa ra quyết định chiến lược kịp thời, từ việc đầu tư, cắt giảm chi phí, đến mở rộng quy mô.

Tìm hiểu về doanh thu và cách phân loại doanh thu trong doanh nghiệp là điều mà kế toán cũng như chủ doanh nghiệp cần làm để duy trì hoạt động kinh doanh thuận lợi. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cũng cấp sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho các bạn.

Phần mềm kế toán MISA SME.NET đáp ứng đầy đủ các nghiệp vụ tài chính kế toán, giúp kế toán tiết kiệm thời gian và công sức. Để tìm hiểu thêm về phần mềm kế toán MISA SME mới nhất cũng như trải nghiệm phần mềm miễn phí, anh/chị vui lòng điền form dưới đây: Để tìm hiểu thêm về phần mềm kế toán MISA SME mới nhất cũng như trải nghiệm phần mềm miễn phí, anh/chị vui lòng điền form dưới đây: