Hiện nay nhiều kế toán tại các doanh nghiệp xây lắp vẫn đang gặp khó khăn trong công tác ghi nhận doanh thu và xuất hóa đơn GTGT. Dưới đây là một số lưu ý giúp kế toán tránh khỏi các sai sót không đáng có.
>> Phần mềm kế toán trong lĩnh vực xây lắp và xây dựng công trình
1. Thời điểm ghi nhận doanh thu theo chuẩn mực kế toán
Theo Chuẩn mực kế toán số 15 Hợp đồng xây dựng về: Doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng được ghi nhận theo những trường hợp cụ thể sau:“22. Doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng được ghi nhận theo 2 trường hợp sau:
(a) Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo tiến độ kế hoạch, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được ước tính một cách đáng tin cậy, thì doanh thu và chi phí liên quan đến hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành do nhà thầu tự xác định vào ngày lập báo cáo tài chính mà không phụ thuộc vào hóa đơn thanh toán theo tiến độ kế hoạch đã lập hay chưa và số tiền ghi trên hóa đơn là bao nhiêu.
(b) Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo giá trị khối lượng thực hiện, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được xác định một cách đáng tin cậy và được khách hàng xác nhận, thì doanh thu và chi phí liên quan đến hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành được khách hàng xác nhận trong kỳ được phản ánh trên hóa đơn đã lập.”
Theo chuẩn mực trên, có 2 trường hợp xác định thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng là:
- Căn cứ vào tiến độ do hai bên thống nhất
- Căn cứ vào biên bản xác nhận khối lượng công trình và hóa đơn đã lập
2. Quy định của pháp luật thuế
2.1 Thời điểm xác định doanh thu tính thuế GTGT
Theo Khoản 5 Điều 8 Thông tư 219/2013/TT-BTC quy định thời điểm xác định doanh thu tính thuế GTGT như sau:“5. Đối với xây dựng, lắp đặt, bao gồm cả đóng tàu, là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.”
Như vậy, thời điểm xác định thuế GTGT của hoạt động xây lắp là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền chính.
2.2 Quy định về xuất hóa đơn
Cùng với thời điểm ghi nhận doanh thu, công ty xây lắp cũng phải xuất hóa đơn, thời điểm xuất hóa đơn đối với xây lắp được quy định như sau:Theo khoản 2 Điều 16 Thông tư 39/2014/TT-BTC quy định về thời điểm lập hóa đơn đối với hoạt động xây dựng cụ thể như sau:
“Ngày lập hóa đơn đối với xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.
Trường hợp giao hàng nhiều lần hoặc bàn giao từng hạng mục, công đoạn dịch vụ thì mỗi lần giao hàng hoặc bàn giao đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ được giao tương ứng.
Trường hợp tổ chức kinh doanh bất động sản, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà để bán, chuyển nhượng có thực hiện thu tiền theo tiến độ thực hiện dự án hoặc tiến độ thu tiền ghi trong hợp đồng thì ngày lập hóa đơn là ngày thu tiền.”
Theo quy định trên, ngày tháng năm lập hóa đơn:
- Đối với xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu tiền hay chưa thu tiền
- Đối với trường hợp bàn giao từng hạng mục, công đoạn thì mỗi lần xác nhận khối lượng công trình bàn giao,đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị công trình được giao tương ứng
- Đối với doanh nghiệp kinh doanh BĐS, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà để bán, chuyển nhượng có thực hiện thu tiền theo tiến độ thực hiện dự án hoặc tiến độ thu tiền ghi trong hợp đồng thì ngày lập hóa đơn là ngày thu tiền.
2.3 Thời điểm xác định doanh thu tính thuế TNDN
Điều 5 khoản 3 Thông tư 78/2014/TT-BTC quy định về thời điểm xác định doanh thu tính thuế TNDN với hoạt động xây dựng, lắp đặt như sau:“m) Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị công trình, giá trị hạng mục công trình hoặc giá trị khối lượng công trình xây dựng, lắp đặt nghiệm thu.
- Trường hợp xây dựng, lắp đặt có bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị là số tiền từ hoạt động xây dựng, lắp đặt bao gồm cả giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.
- Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị là số tiền từ hoạt động xây dựng, lắp đặt không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.”
- Có bao thầu vật liệu, máy móc thiết bị: Doanh thu xây lắp bao gồm cả giá trị vật liệu, máy móc thiết bị
- Không bao thầu vật liệu, máy móc thiết bị: Doanh thu xây lắp không bao gồm giá trị vật liệu, máy móc thiết bị